ผญา BY HS4VQN

[HS4 VQN]

อัศจรรย์ใจโอ้  ปลาคะแยงโพบ่มีเงี่ยง
ปลาซิวปักปวดดิ้น  โลดเป็นผ้ำป่วยปี้

ความหมาย  สิ่งที่ควรมีพิษกลับไม่มีพิษสง  ตรงข้ามกับสิ่งที่เล็กน้อยแต่กลับมีพิษสงมาก  ทำให้เจ็บปวดได้เป็นเวลานาน

[HS4 VQN]

อัศจรรย์ใจแข้  หางยาวๆบ่ได้ฮองนั่ง
บาดกระต่ายหางแปๆ  บาดกระแตหางป้อมๆ  ส่างมาได้นั่งฮอง

ความหมาย  ผู้ที่มีความรู้ได้ร่ำเรียนมามากๆแต่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้  แต่ตรงข้ามกับผู้ที่มีการศึกษาต่ำๆ  แต่กลับมีหน้าที่การงานมั่นคงในชีวิต

[HS4 VQN]

อัศจรรย์ใจม้อน  กินแต่มอนส่างมาอู้จักเยี่ยวบ่เป็น
บาดว่าไก่ผู้โจ้น  กินน้ำเยี่ยวบ่เป็น

หมายความว่า  ผู้ที่มีรายได้น้อยแต่รู้จักประหยัด  กินอยู่แต่พอตัว  มีใจบัญกุศล  รู้จักทำบุญทำทาน  เสียสละเพื่อส่วนรวม  ครงข้ามผู้ฐานะดีหลายๆคน  กินอยู่ดีใช้จ่ายฟุ้มเฟือย  แต่ไม่รู้จักทำบุญทำทาน

[HS4 VQN]

กวางกินหมากขามป้อม  ไปคาก้นขี้มั่ง
คั่นแม่นมั่งบ่ขี้  สามมื้อกระต่ายตาย
กระต่ายตายแล้ว  อีเห็นอ้มกะเน่านำ

หมายความว่า  ลูกหลานกระทำความผิด  มีผลกระทบถึงพ่อแม่ผู้ปกครอง  ถ้าไม่สามารถแก้ปัญหาได้  ไม่กี่วันก็จะเป็นปัญหาไปกระทบต่อญาติพี่น้อง  เดือดร้อนกันไปหมด

[HS4 VQN]

อยากกินข้าว  ให้ปลูกใส่พะลานหิน
อยากเป็นคนมีศีล  ให้ฆ่าพ่อตีแม่
อยากให้คนมาแว  ให้ฆ่าหมู่เดี่ยวกัน

               
ความหมายของผญาบทนี้นั้นลึกซึ้งมาก  คือต้องเป็นคนมีความอดทน  มีขันติธรรม(ปลูกข้าวใส่ลานหิน)  ให้ดับกิเลสด้วยธรรมะตัวที่ทำให้เกิดโลภ  โกรธ  หลง  ตัณหา  ราคะ  ให้จิตใจสะอาด  สงบ(ฆ่าพ่อตีแม่)  และขจัดสิ่งที่พฤติกรรมที่เลวร้ายให้หมด  สำรวมกาย  วาจา  ใจเป็นคนสงบและสันติสุข  จะมีคนที่เคารพนับถือชื่นชมมากมาย(ฆ่าหมู่เดี่ยวกันคือฆ่ากิเลสตัณหาต่างๆนั้น)
               
ผญาบทนี้เป็นปรัชญาปริศนาดีมากๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆน่าจดจำใส่ใจไว้  เพื่อการครองตน  ครองคน  และครองงาน

[HS4 VQN]

หล่าเอ้ย เจ้าพุตู๋หลู๋หน้าวาจาเว้าม่วน
อยากเชิญชวนน้องไปเล่นเที่ยวนำ
เชิญ น้องไปเทียวทางก้ำ ”สาวะถี” คำนำอ้ายบ่
อ้ายสิได้พบพ้อ ภูเวียงนั้นกะแฮงงาม
บางแสนสองสวยเลิศล้ำถ้ำลายแทงกะงามหลาย
มีหลายพรรณไม้สวยกล้วยไม้งามอันมีค่า
เป็นฮอดยามีคุณค่าดอกไม่ป่า สิริธร
ตาออนซอนคือหยัง ถิ่นหมอลำดอก เด้อน้อง
คั้นน้องไปนำอ้ายโตพิ่ชายสิขอรับใช้ นำทางไปบ่มีเบื่อ
ค่ารถอ้ายกะบ่ให้เสีย ค่าเรืออ้ายกะบ่ให้จ้าง
อ้ายขอตายเป็นช้างเอราวัญให้น้องคี่
อ้ายขอเป็นรถแทรกชี่ ให้นางหล่านังชม นางเอ้ย

[kaentong]

งึดผญาเฒ่า..บ่าวซำน้อย