ศูนย์รวมผญาอีสาน สืบสานวัฒนธรรมภาษาเค้า

[kaentong]

จิตคนเฮาบ่หยุดนิ่งเป็นคือลงอยู่ในป่า
โดดไปมาอยู่ง่าไม้สยานเต้นเพ่นหนี
ใจของคนเฮานี้ก็คือดังเดียวกัน
คิดเรื่งนั้นเรื่องนี้ดีฮ้ายอยู่บ่เซา
คิดแทนเขากะพ่องนั้นปั่นปวนในสมอง
เรื่องของเขาเอามาคิดทุกข์แม่นตนปานคนบ้า
คิดไปหลังมาหน้าสาระวนมื้อฮ้อยเทื่อ
คิดแล้วเบื่อทั้งอยากตายกะพ่องนั้นให้มันแล้วสิซ่วงใจ
นี้ตี้หนอพุทธองค์เพิ่นตรัสไว้ตามดูใจให้ถ่วนถี่
มีสติฮู้พร้อมอย่ายอมแพ้ให้แก่มาร
คิดอี่หยังก็ให้ฮู้ตามดูใจอย่าปะปล่อย
อย่าใจลอยปล่อยให้มารเข้าบีบคั้นแนวนั้นบ่ดี
เพราะว่าจิตดวงนี้เป็นทั้งผีทั้งห่า
เป็นทั้งพระราชาเป็นอามาตย์กล้าเสนาพร้อมพ่ำกัน
ยามใจดีว่านั้นเลื่อนเป็นหมู่เทวา
ยามใจทรามตกลงมาเป็นหมู่พาลหาเรื่อง
ขัดเคืองใจคิดเค็ญฆ่าป้อยด่าสาระพัด
มึนปานมวยเมาหมัดโลดสิตายใจพาวุ่น
หยังกะมุ่นอุ้ยปุ้ยสับสนอลหม่าน
จิตใจมืดแปดด้านบ่คือเค้าแต่เก่าหลัง ท่านเอย..

[kaentong]

ทำบุญเอาหน้าศรัทธาหัวเต่า
ทำพอให้เขายกย่อปอปั้น
ทำไปบ่นไปใจบ่เบิกบาน
ให้ทานเสียไปแต่หวังได้มา

[kaentong]

สอนผู้อื่นพอสอนได้สอนตนเองมันยากยิ่ง
สอนลิงข่างบ่างเต้นก็ยังได้ดังใจ
สอนวัวควายช้างม้าสัตว์ทุกอย่างยังพอไหว
สอนจิตใจตนเองชั่งยากเหลือเอาฮ้าย
นี้ตี้หนอเพิ่นว่าฝุ่นเข้าตาตัวเองเอาออกบ่ได้
เจอปัญหาหนักใจคิดบ่ออกบอกบ่ได้คาคอแค้นจอลอ
ยังก็ปานแค้นข้าวกลื่นน้ำก็บ่ลง...

[kaentong]

ความฮักมาแล่นกุ้มคือกะสุ่มงุมคอ
ความฮักมาพอพอคือกะทองุมไว้
ฮักเขาหลายสิตายซ่ำคิดนำเขาจนว่าจ่อย
นั่งเหงาหงอยสร่อยเศร้าซึมเซ้ออยู้ผู้เดียว
นี้ละหนอเพิ่นว่า ความฮักทำให้คนตาบอดเบื้องบ่ฮู้ฮ่อมทางไป
มีฮักหลายแห่งทุกข์หลายบ่อาจคลายลงได้
มีฮักอยู่ที่ไดก็มีทุกข์อยู่ที่นั้นบีบคั้นใจได้นั่งจ่ม
ทุกข์ระทมปวดรวมรอทาแต่สิตาย
ทุกข์เพราะซังยังพอสู้อดอยู่ไปก็หายง่าย
ทุกข์เพราะรักปักใจฮ้ายกว่าศรเสียบไว้ปานถ้ำใส่หนอง

[kaentong]

หล่านางเอ๊ย...เพิ่นวา หนทางไกลกลายเป็นใกล้ น้ำเคยใสกลายเป็นขุ่น กลืนลงไปสู่ท้องสาแล้ว...จังว่าตม บ้านของเฮาตั้งแต่กี้ ไฟแสงสีบอมีส่อง ใต้กะเกียงหม่องแม่ง พอได้..ใต้ส่องกัน  คนบอทันก้าวหน้า การศึกษาบอทันแพร่ นาฬิกาไก่แก้ขันกล้องเอิ่นวาโมง บัดนี่...ลงสีข้าว ได้ตำเอาโครกมองใหญ่ ไปทางใดได้ขี่ล้อเกวียนฮ้างจังวาดี บอคือกับยุคนี้ มีรถพาเอาไป มอเตอร์ไซต์พาเทียว หน่อยเดียวกะถึงบ้าน ..... 

[kaentong]

หล่านางเอย อย่ามาตี๋แถลงแป้ง แปลงหลายความปาก บอแมนเชื้อข้าวแป้ง แปลงแล้วกะบอนวลดอก...นางเอย...

[kaentong]

อย่านางเอย...ย้านแต่เกี้ยงแต่นอก ทางในเป็นบักเดือ เกี้ยงบักเดือเหลือตายแต่ทางใน แนวเด็ดเดียวเป็นหลายใส้  ใจเดียวเป็นหลายแง จักสิแวข้างขวา หรือสิแวข้างซ้าย ในนั่นส่องบอเห็น..ข่อยวา...

[kaentong]

หล่านางเอย...ตัวอ้ายนี่ พออยากโตนห้วยผึ้งวาสิหมายมาหมั่นพันแนนผูกใหม่ สมหัวใจวาสิมาอยู่ใกล้นอนใต้ตะลางเฮือน ย้านนางถือเสียมเฮี้ยนลงเฮียนไล่ตี คันสิหาบ่อนลี้พะนางน้องสิไล่ตี บุญบอคลาดเอาแต่บุญคลาดได้กะสิค่อยเคียนหลุด...เด้อหล่า เอาแต่ชาตาสุขสิส่งจูงมาใกล้  สมหัวใจวาสิหมายมาหมั่นนำนางบอให้ห่าง ทางพี่บออยากฮ้างทางน้องผัดห่างไป แนวใจหญิงมันฮักจางคือน้ำทะเลหลวงกว้างบักใหญ่  คั้นปากวาอยากได้ ใจเจ้าฮักบอนำ .....

[kaentong]

อ้ายเอย...น้องนี่เปรียบดั่งไม้ใกล้หน่อแคมทาง ไผกลายไปกะฟันผูคนบอมีเว้น  จักฟันเอาฟันเล่นหากฟันไปบอได้วาว อุปมาดั่งฮ้ายเดี๋ยวนี้กะดั่งกัน หวังสิมาจ้อจั่นเอาง่ายๆแล้วหายหนี หวังสิอยากกินฟรีๆให้อิ่มใจแล้วหนีจ้อย นางบอค่อยหวังได้บอคอยหยังดอก เดี๋ยวเบิ่งเว้าจู้จี้แนวนี้  บอแมนคลอง บอแมนคลอง..เอ่ย....

[kaentong]

[kaentong]

หล่านางเอย...ครั้นเจ้าเกิดเป็นนก อ้ายสิเกิดเป็นงาไม้ พอได้ให้เจ้างอย  ครั้นเจ้าเกิดเป็นมดแดง อ้ายสิเกิดเป็นฮาง พอได้ให้หลบฝน ครั้นเจ้าเกิดเป็นหนอน อ้ายสิเป็นปลาแดกเน่า พอให้เจ้าไปมุดลอย ครั้นเจ้าเป็นฟอย อ้ายสิเป็นฝุ่น พอให้เจ้าได้กวาดตุ่ม โยนทิ้งลงถัง....หล่านางเอย...

[kaentong]

ถ่วมหรือแล้ง ขาดแหว่งบ่สมบูรณ์
ประเพณีทําบุญ พ่อแม่เฮาบ่เคยถิ่ม
เอาความดีเป็นลิ่ม สลักใจไว้คงถี่
สามัคคียึดไว้ อย่าไลถิ่นฮีตคอง

ทุกข์ยากฮ้าย เฮาฮักแม่นนามคน
แม่สิรวยหรือจนให้พิ่งพากันไว้
คือจั่งเฮือคาแก้ง เกวียนเห็นเกวียนได้แก่
คันแม่ไปฮอดน้ํา เฮือสิได้แก่เกวียน ฮั่นเด๋ ฯ