แคน

[kaentong]

แคน เป็นเครื่องเป่าพื้นเมืองของชาวอีสานเหนือที่ใช้ไม้ซางขนาดต่าง ๆ ประกอบกันเข้าเป็นตัวแคน แคนเป็นสัญลักษณ์ของภาคอีสาน เป็นเครื่องเป่ามีลิ้นโลหะ เสียงเกิดจากลมผ่านลิ้นโลหะไปตามลำไม้ที่เป็นลูกแคน การเป่าแคนต้องใช้ทั้งเป่าลมเข้าและดูดลมออกด้วย จึงเป่ายากพอสมควร แคนมีหลายขนาด บางขนาดมีเสียงประสานอยู่ด้วย

[kaentong]

แคนมีหลายประเภทตามจำนวนลูกแคน คือ

1.แคนหก มีลูกแคน 3 คู่ (6 ลูก) เป็นแคนขนาดเล็กที่สุด สำหรับเด็กหรือผู้เริ่มฝึกหัดใช้เป่าเพลงง่าย ๆ เพราะเสียงไม่ครบ
2.แคนเจ็ด มีลูกแคน 7 คู่ (14 ลูก) เป็นแคนขนาดกลาง มีเสียงครบ 7 เสียง ตามระบบสากล และมีระดับเสียงสูง ต่ำ ทั้ง 7 เสียง หรือที่เรียกว่า คู่แปด คือ โด เร มี ฟา ซอล ลา ที (คู่แปด คือทุกเสียงเช่นเสียงโด ก็จะมีทั้งเสียงโดสูง และโดต่ำ ทุกเสียงมีคู่เสียงทั้งหมด)
3.แคนแปด ใหญ่กว่าแคนเจ็ด มีลูกแคน 8 คู่ (16 ลูก) คือ โด เร มี ฟา ซอล ลา ที โด เพิ่มคู่เสียงระดับสูงขึ้นไปให้เป็นเสียงประสานในการเล่นเพลงพื้นเมือง
4.แคนเก้า มีลูกแคน 9 คู่ (18 ลูก) ใหญ่ที่สุด เวลาเป่าต้องใช้ลมมากจึงไม่ค่อยมีคนนิยม ในเรื่องระดับเสียงของแคนเหมือนระบบเสียงดนตรีสากลนั้น เป็นเรื่องน่าสนใจ น่าที่จะได้ศึกษากันต่อไปว่าเพราะอะไรจึงเป็นเช่นนั้น ในขณะที่ดนตรีไทยไม่มีขั้นครึ่งเสียง และเพลงพื้นเมืองอีสานใช้เพียง 5 ขั้น คือ โด เร มี ซอล ลา ไม่มีเสียงฟา และ ที

[kaentong]

ส่วนประกอบของแคน
   
     1. ไม้กู่แคน
     2. ไม้เต้าแคน
     3. หลาบโลหะ (ลิ้นแคน)
     4. ขี้สูท
     5. เครือย่านาง

 

[kaentong]

เสียงดนตรีที่ทำมาจากแคน

<a href="http://www.4shared.com/embed/1340472595/9f66a844" target="_blank" rel="noopener noreferrer" class="bbc_link bbc_flash_disabled new_win">http://www.4shared.com/embed/1340472595/9f66a844</a>

[kaentong]

แม่แบบแคน - แก่นทอง 2

<a href="http://www.4shared.com/embed/1340488410/cbfacb41" target="_blank" rel="noopener noreferrer" class="bbc_link bbc_flash_disabled new_win">http://www.4shared.com/embed/1340488410/cbfacb41</a>

[kaentong]

แม่แบบแคน - แก่นทอง 3

<a href="http://www.4shared.com/embed/1340501240/34249458" target="_blank" rel="noopener noreferrer" class="bbc_link bbc_flash_disabled new_win">http://www.4shared.com/embed/1340501240/34249458</a>

[kaentong]

แม่แบบแคน - แก่นทอง 4

<a href="http://www.4shared.com/embed/1379695078/da75e7f" target="_blank" rel="noopener noreferrer" class="bbc_link bbc_flash_disabled new_win">http://www.4shared.com/embed/1379695078/da75e7f</a>

[kaentong]

แม่แบบแคน - แก่นทอง 5

<a href="http://www.4shared.com/embed/1379698593/f057b04f" target="_blank" rel="noopener noreferrer" class="bbc_link bbc_flash_disabled new_win">http://www.4shared.com/embed/1379698593/f057b04f</a>

[kaentong]

แม่แบบแคน - แก่นทอง 6

<a href="http://www.4shared.com/embed/1379701300/755d850" target="_blank" rel="noopener noreferrer" class="bbc_link bbc_flash_disabled new_win">http://www.4shared.com/embed/1379701300/755d850</a>

[kaentong]

แม่แบบแคน - ผีแถนผีฟ้า

<a href="http://www.4shared.com/embed/155240884/a0a98df2" target="_blank" rel="noopener noreferrer" class="bbc_link bbc_flash_disabled new_win">http://www.4shared.com/embed/155240884/a0a98df2</a>

[kaentong]

แม่แบบแคน - แคนล่องโขง

<a href="http://www.4shared.com/embed/155241536/1d37c123" target="_blank" rel="noopener noreferrer" class="bbc_link bbc_flash_disabled new_win">http://www.4shared.com/embed/155241536/1d37c123</a>

[kaentong]

ฟังไปฟังมาคิดฮอดผู้สาวเด๊